Πρόληψη από καταστάσεις σύγκρουσης συμφερόντων και κώδικα δεοντολογίας δικαστών εισηγείται το Συμβούλιο της Ευρώπης. Τί αναφέρει η Ειδική Έκθεση για τη Δικαιοσύνη στην Κύπρο
Δημοσιεύθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και την GRECO (Group
of States Against Corruption) η Έκθεση Αξιολόγησης για την Πρόληψη της
διαφθοράς αναφορικά με τα μέλη της βουλής, των δικαστών και των εισαγγελέων
στην Κύπρο, όπου αποτυπώνονται ενδιαφέροντα πορίσματα για την κατάσταση της δικαιοσύνης. Σχετικά με τους δικαστές, η Ομάδα Αξιολόγησης της GRECO (GET)
πιστεύει ότι η παρούσα σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, παρά το ότι
παρουσιάζει ένα αξιέπαινο βαθμό ανεξαρτησίας από τις εκτελεστικές και
νομοθετικές εξουσίες, θα επωφελείτο από μία πιο ευρεία αντιπροσώπευση του
δικαστικού σώματος εάν απαρτίζετο και από μερικούς δικαστές κατώτερων
δικαστηρίων. Ως εκ τούτου, η GET εισηγείται όπως η σύνθεση του Ανωτάτου
Δικαστικού Συμβουλίου να υποβληθεί σε διαδικασία αναστοχασμού εξετάζοντας την
αντιπροσώπευση εντός του δικαστικού
σώματος ως μέσο αποφυγής πιθανών ή θεωρητικών καταστάσεων σύγκρουσης
συμφερόντων εντός του Συμβουλίου.
Η GRECO προτείνει ακόμα όπως η προϋπόθεση ακεραιότητας στον
διορισμό ενός δικαστή να διέπεται από ακριβή και αντικειμενικά κριτήρια τα
οποία θα ελέγχονται πριν τον διορισμό/προαγωγή και αυτά τα κριτήρια να είναι
διαθέσιμα προς το κοινό.
Όπως επίσης προκύπτει από την έκθεση, ο ακαθάριστος μισθός
ενός δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου ανέρχεται στα €136 756 ενώ ο μισθός ενός
δικαστή πρωτοβάθμιου δικαστηρίου είναι €76 939. Επ’ αυτού η GET πληροφορήθηκε
ότι οι δικαστές στην Κύπρο είναι σχετικά καλά αμειβόμενοι σε σύγκριση με άλλους
δημόσιους αξιωματούχους και υπαλλήλους.
Σύμφωνα επίσης με την έκθεση, μία κύρια ανησυχία για την
απονομή της δικαιοσύνης στην Κύπρο και μία από τις ελάχιστες κριτικές που
εκφράστηκαν επί τόπου από αντιπρόσωπους της κοινωνίας αναφορικά με την απονομή
της δικαιοσύνης στην Κύπρο είναι οι υπερβολικά χρονοβόρες διαδικασίες ενώπιον
των δικαστηρίων, ειδικά αναφορικά με αστικές υποθέσεις.
Φαίνεται ότι αυτό το πρόβλημα υπάρχει και αναφορικά με
πρωτοβάθμια δικαστήρια και σε επίπεδο Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η GET έχει επίγνωση
του ότι η Κύπρος αποτέλεσε το αντικείμενο διαφόρων παραπόνων αναφορικά με αυτό
στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια των χρόνων και
ως αποτέλεσμα έχουν ληφθεί διάφορα μέτρα στην Κύπρο ώστε να αντιμετωπισθεί αυτό
το δομικό πρόβλημα, όπως παράδειγμα να αυξηθεί ο αριθμός των δικαστών και να
ιδρυθεί το Διοικητικό Δικαστήριο το 2015.
Η GET πληροφορήθηκε επίσης ότι εξετάζετο η πιθανότητα
ίδρυσης ειδικών εμπορικών δικαστηρίων για μικροδιαφορές και ότι οι Θεσμοί
Πολιτικής Δικονομίας έχουν τροποποιηθεί για να επιτρέψουν γρηγορότερες
διαδικασίες. Η GET ενθαρρύνει τις αρχές της Κύπρου να συνεχίσουν αυτές τις
προσπάθειες αντιμετώπισης του δομικού αυτού προβλήματος το οποίο δύναται να
έχει επιπτώσεις και στην ακεραιότητα των δικαστών ξεχωριστά αφού δύναται να
δημιουργήσει ρίσκο για αθέμιτη επιρροή στο δικαστικό σώμα στην Κύπρο, γεγονός
κεντρικό στην παρούσα έκθεση.
Επίσης η GRECO προτείνει όπως αναπτυχθεί ένας κώδικας
δεοντολογίας/συμπεριφοράς στη βάση ευρείας ανάμειξης διαφόρων μελών του
δικαστικού σώματος ώστε να αποτυπωθούν και να αναπτυχθούν πρότυπα τα οποία κατά
κοινή ομολογία σκοπεύουν στις συγκεκριμένες λειτουργίες του δικαστικού σώματος,
παρέχοντας καθοδήγηση σε τομείς όπως σύγκρουση συμφερόντων και άλλων θεμάτων
ακεραιότητας (π.χ. δώρα, παράπλευρες δραστηριότητες, εξαίρεση, επαφές με τρίτα
μέρη, διαχείριση εμπιστευτικών πληροφοριών)
Ακόμα η GRECO εισηγείται να εισαχθεί ειδικά αφιερωμένη
εκπαίδευση δικαστών αναφορικά με τη δικαστική δεοντολογία, τις συγκρούσεις
συμφερόντων και την αποφυγή της διαφθοράς ως ένα σαφώς καθορισμένο μέρος της
εισαγωγικής εκπαίδευσης των νεοδιορισμένων δικαστών και να παρέχεται σε τακτά
διαστήματα στην μορφή ειδικής εκπαίδευσης των δικαστών εντός της υπηρεσίας,
βασισμένη στις υπάρχουσες πρόνοιες και την πρακτική ως επίσης και σε
κατευθυντήριες γραμμές που θα εισαχθούν στο μέλλον και Ευρωπαϊκά πρότυπ
Αναφορικά με τους κατήγορους, η GRECO εισηγείται την δημιουργία ενός κώδικα
δεοντολογίας για τις συγκεκριμένες λειτουργίες του εισαγγελικού προσωπικού, το
οποίο να παρέχει επαρκή καθοδήγηση σε συγκρούσεις συμφερόντων και άλλα θέματα
που σχετίζονται με την ακεραιότητα ανάλογα (π.χ. δώρα, εξαιρέσεις, επαφές με
τρίτα μέρη, χειρισμός εμπιστευτικών πληροφοριών) και ii) αυτό να καταστεί
προσβάσιμο προς το κοινό.
Ενόψει των πορισμάτων της έκθεσης η GRECO καλεί τις αρχές
της Κύπρου να υποβάλουν έκθεση αναφορικά με τα μέτρα που λήφθηκαν για την
εφαρμογή των ως άνω συστάσεων μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2018. (cylegalnews.com)
Σχόλια