Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων (Kανονισμός 492/2011)

O Κανονισμός(ΕΕ) αριθ. 492/2011 ενημερώνει (και κωδικοποιεί) την προηγούμενη νομοθεσία σχετικά με την ικανότητα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κυκλοφορούν ελεύθερα και να εργάζονται σε άλλη χώρα της ΕΕ. Επιδιώκει επίσης να διασφαλίσει ότι τηρείται στην πράξη η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 45 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

 Τα βασικά σημεία του Κανονισμού:

Η ελεύθερη κυκλοφορία του εργατικού δυναμικού ωφελεί τα άτομα που επιλέγουν να εργάζονται σε άλλα σημεία της ΕΕ καθώς και τις κοινωνίες οι οποίες τους υποδέχονται. Δίνει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να ασκούν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία και να βελτιώνουν την προσωπική τους και επαγγελματική τους κατάσταση και στις κοινωνίες να καλύπτουν τη ζήτηση εργασίας και τα ελλείμματα δεξιοτήτων.

Όπως ένας κάτοικος μιας χώρας της ΕΕ έχει το δικαίωμα να εργάζεται επ' αμοιβή σε άλλη χώρα, με τον ίδιο τρόπο επιτρέπεται και σε εργοδότες να ανακοινώνουν προσφορές εργασίας και να συνάπτουν συμβάσεις με υποψήφιους εργαζομένους από όλη την ΕΕ.

Η νομοθεσία κωδικοποιεί και αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68, ο οποίος τροποποιήθηκε σημαντικά αρκετές φορές από την αρχική έγκρισή του τον Οκτώβριο του 1968. Διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του συστήματος μέσω της απαγόρευσης οποιασδήποτε μορφής διάκρισης μεταξύ των εργαζομένων της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, απαγορεύει:

τις χωριστές διαδικασίες πρόσληψης για τους αλλοδαπούς· και

τους περιορισμούς στην ανακοίνωση προσφορών εργασίας ή την επιβολή ειδικών προϋποθέσεων, όπως η εγγραφή στα γραφεία ευρέσεως εργασίας για πρόσωπα που προέρχονται από άλλη χώρα της ΕΕ.

Παρομοίως, είναι παράνομη η διάκριση μεταξύ ημεδαπών εργαζομένων και εργαζομένων από άλλες χώρες της ΕΕ ως προς τους όρους απασχόλησης και εργασίας οι οποίοι καλύπτουν:

την πρόσβαση στην απασχόληση, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας των ατόμων που αναζητούν εργασία από τα γραφεία ευρέσεως εργασίας·

τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της αμοιβής, της απόλυσης, της επαγγελματικής επανένταξης ή των κοινωνικών και φορολογικών πλεονεκτημάτων·

την πρόσβαση στην κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του επαγγελματικού αναπροσανατολισμού.

Η ίδια αρχή της πρόσβασης σε προγράμματα εθνικής εκπαίδευσης, μαθητείας και επαγγελματικής εκπαίδευσης εφαρμόζεται και στα παιδιά προσώπου που απασχολείται ή έχει απασχοληθεί κατά το παρελθόν σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Η νομοθεσία καλύπτει ορισμένα κοινωνικά δικαιώματα. Ο εργαζόμενος που εργάζεται σε άλλη χώρα της ΕΕ δικαιούται τα ίδια δυνητικά επιδόματα στέγασης με τους ημεδαπούς, ενώ μπορεί να εγγράφεται σε καταλόγους ανευρέσεως κατοικίας, όπου αυτοί υφίστανται, στην περιοχή όπου εργάζεται.

Η νομοθεσία καλύπτει επίσης την ίση μεταχείριση όσον αφορά τη συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και την άσκηση των σχετικών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα ψήφου και την κατάληψη θέσεων διοικήσεως ή διευθύνσεως µιας συνδικαλιστικής οργανώσεως.

Μπορεί να απαιτείται ένα ορισμένο επίπεδο γλωσσικών γνώσεων για μια θέση εργασίας, αλλά οποιαδήποτε γλωσσική απαίτηση πρέπει να είναι εύλογη και αναγκαία για την εν λόγω εργασία.

Μοναδική εξαίρεση: Η μόνη εξαίρεση στην αρχή περί απαγορεύσεως των διακρίσεων αφορά την πρόσβαση σε θέσεις που αφορούν την άσκηση της δημόσιας εξουσίας και καθηκόντων που αποσκοπούν στη διασφάλιση των γενικών συµφερόντων του κράτους. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να κρατήσουν αυτές τις θέσεις για τους δικούς τους υπηκόους.

Νέος κανονισμός EURES: Το 2016, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 492/2011 τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2016/589 σχετικά με τις Ευρωπαϊκές Υπηρεσίες Απασχόλησης (EURES). Ως εκ τούτου, οι κανόνες σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών όσον αφορά τις κενές θέσεις εργασίας, τις αιτήσεις εργασίας και τα βιογραφικά σημειώματα σε όλες τις χώρες της ΕΕ εμπίπτουν πλέον στο πεδίο εφαρμογής του νέου κανονισμού.

Η οδηγία 2014/54/ΕΕ έχει ως στόχο να διευκολύνει την ομοιόμορφη εφαρμογή και την επιβολή στην πράξη του δικαιώματος που απορρέει από το άρθρο 45 της ΣΛΕΕ και από τα άρθρα 1-10 του κανονισμού 492/2011.

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 492/2011 είναι η κωδικοποιημένη έκδοση της αρχικής πράξης (κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68), καθώς και των μετέπειτα τροποποιήσεών της. Τέθηκε σε ισχύ από τις 16 Ιουνίου 2011. (eur-lex.europa.eu)