Γράφει η Δανάη Φιλιώτου, Νομικός
Πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου 2017,
στην Επιτροπή Εργασίας της Κυπριακής Βουλής η συνέχεια της συζήτησης για την
τροποποίηση του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου. Εστιάζοντας στο χρόνιο
πρόβλημα της αδήλωτης εργασίας, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι με βάση τους
αναγκαίους ελέγχους, αυτό καταλαμβάνει το 15% του συνόλου των εργαζομένων. Με
αυτό τον τρόπο στερούνται σημαντικές θέσεις από ανέργους, ιατρική περίθαλψη
όπως και έσοδα από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Τον αθέμιτο αυτό
ανταγωνισμό εις βάρος των νομοταγών επιχειρήσεων προσπαθεί να αντιμετωπίσει η
τροποποίηση του νόμου, όπου για πρώτη φορά ορίζεται η αδήλωτη εργασία ως η
έλλειψη δήλωσης ή η δήλωση λιγότερου μισθού από τον πραγματικό. Ο ορισμός
συμπεριλαμβάνει ακόμη τις περιπτώσεις περισσότερων των δηλωμένων ωρών.
Τονίζεται ότι ο ορισμός της παράνομης εργασίας διαφοροποιείται στον κυπριακό
νόμο.
Η ουσιαστική τροποποίηση αφορά στο ότι ενώ
μέχρι σήμερα ο εργοδότης είχε υποχρέωση να ενημερώσει το διευθυντή των Κοινωνικών
Ασφαλίσεων για την εργοδότηση ένα μήνα μετά την πρόσληψη, τώρα θα υποχρεούται
μια μέρα πριν αρχίσει την εργασία.
Τα διοικητικά πρόστιμα θα κυμαίνονται από
τα σταθερά 500 ευρώ επιπρόσθετα 500 για κάθε ημερολογιακό μήνα παράβασης. Αν το
πρόστιμο αποπληρωθεί εντός προθεσμίας, αυτό μειώνεται κατά 30%. Σε διαφορετική
περίπτωση αυτό αυξάνεται κατά 50 ευρώ τη μέρα (ώστε σε περίπτωση προσφυγής να
υπάρχει περαιτέρω επιβάρυνση).
Μετά το πέρας τον 6 μηνών θα αυξάνεται το
πρόστιμο κατά 500 ευρώ το μήνα συν τα αρχικά 500 ευρώ. Έπειτα θα υπάρχει μαχητό
τεκμήριο και το βάρος απόδειξης θα είναι πλέον στον εργοδότη ενώπιων
Δικαστηρίου.
Θα υπάρχει δυνατότητα αναστολής εργασίας
για 48 ώρες ενώ θα δοθεί μια περίοδος τριών μηνών κατά την οποία οι εργοδότες
θα έχουν την ευκαιρία να δηλώσουν όσους είχαν αδήλωτους, να νομιμοποιηθούν και
να γλιτώσουν το πρόστιμο.
Η δήλωση του μισθωτού θα γίνεται πλέον
ηλεκτρονικά ενώ ο εργοδότης θα έχει την υποχρέωση να τηρεί μητρώο προσλήψεων
και βιβλίο αποδοχών. Το τρίπτυχο θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι να εφαρμοστούν
πλήρως τα μέτρα.
Το ενιαίο σώμα επιθεωρητών αποτελεί το δεύτερο μέτρο για την πάταξη της
αδήλωτης εργασίας και βρίσκεται σε νομοτεχνικό έλεγχο, ενώ το μηχανογραφημένο
σύστημα, πανομοιότυπο του Ελλαδικού, αποτελεί το τρίτο. Με αυτό τον τρόπο οι
υπολογιστές θα αποθηκεύουν και θα αναλύουν τον κίνδυνο στις επιχειρήσεις όπου,
για παράδειγμα, ξενοδοχεία με 100 δωμάτια έχουν μόνο 2 καμαριέρες.
Τα συνδικαλιστικά κινήματα φάνηκαν υπέρ
γενικά, τόνισαν όμως ότι, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, το κίνητρο για
κέρδος είναι πολύ μεγαλύτερο ενώ οι συνθήκες οικονομικής κρίσης οδηγούν
αναπόφευκτα στην εκμετάλλευση. Γι’ αυτό το λόγο τα μέτρα θα πρέπει να είναι πιο
πιεστικά, η κοινή γνώμη πρέπει να ευαισθητοποιηθεί, ενώ όλοι οι παρανομούντες
εργοδότες θα πρέπει να διώκονται. Η ΔΕΟΚ συγκεκριμένα πρότεινε διπλασιασμό του
προστίμου. Θεωρούν επίσης λάθος την εξαίρεση των οικιακών βοηθών.
Στην κατ’άρθρον συζήτηση η Υπουργός τόνισε
ότι δε θεωρεί άνιση τη μεταχείρηση μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων καθώς και οι
δύο έχουν την ίδια υποχρέωση να δίνουν τις εισφορές. Παρ’όλα αυτά, ακόμη κι αν
ψηφιστεί ο νόμος με τις όποιες τροπολογίες, παραμένει ανοιχτό το θέμα
ενημέρωσης του κόσμου ώστε ουσιαστικά όλοι να αντιληφθούν τη σημασία της
πάταξης της αδήλωτης εργασίας ως εκμετάλλευση και παραβίαση ανθρωπίνων
δικαιωμάτων και όχι απλώς να τηρείται ο
νόμος υπό το φόβο του προστίμου.
Σχόλια