Διάκριση Συμφωνίας επί Δικαστηρίω και Προκαταρκτικού Συμβιβασμού - Κοινό αίτημα αναβολής των διαδίκων με σκοπό τη διευθέτηση της υπόθεσης

Κατά την ακρόαση αστικής υπόθεσης στο επαρχιακό δικαστήριο Πάφου, που έγινε στις 3.4.2017, οι συνήγοροι των διαδίκων υπέβαλαν στο Δικαστήριο κοινό αίτημα αναβολής εκδίκασης της αγωγής με τη δικαιολογία να τους δοθεί χρόνος να προβούν σε ενέργειες, οι οποίες θα οδηγούσαν σε διευθέτηση της υπόθεσης. 

Στη βάση του σκεπτικού αυτού το κοινό αίτημα αναβολής εγκρίθηκε, συντάχθηκε σχετικό πρακτικό και η υπόθεση ορίστηκε για δήλωση συμβιβασμού σε μεταγενέστερη ημερομηνία (11.4.2017). 

Ωστόσο κατά την ημερομηνία αυτή η συνήγορος της ενάγουσας πληροφόρησε το Δικαστήριο ότι καθίσταται αδύνατη η υλοποίηση του προκαταρκτικού συμβιβασμού και λόγω αυτής της εξέλιξης ζήτησε η αγωγή να οριστεί εκ νέου για ακρόαση. 

Το αίτημα αυτό προσέκρουσε στην ένσταση του συνηγόρου των εναγομένων, ο οποίος κάλεσε το Δικαστήριο να καταστήσει κανόνα του την επίλυση των μεταξύ των διαδίκων διαφορών που κατά τη γνώμη του είχε επέλθει, απορρίπτοντας παράλληλα την απαίτηση και ανταπαίτηση.

Εν προκειμένω το ζήτημα που κλήθηκε το Δικαστήριο να εξετάσει ήταν εάν οι δηλώσεις των μερών στην πρώτη ημερομηνία ακρόασης αποτελούσαν συμφωνία επί Δικαστηρίω.

Όπως σημειώνει το Δικαστήριο, στην υπόθεση Καζαντζιάν και άλλος v. Ελληνίδη και άλλης (1996) 1Α Α.Α.Δ. 591 αποφασίστηκε ότι συμφωνία επί Δικαστηρίω δεσμεύει τα μέρη και εφαρμόζεται από το Δικαστήριο ως μία συνηθισμένη σύμβαση, πράγμα που επιβεβαιώθηκε στη μεταγενέστερη υπόθεση Stafo Furniture Ltd και άλλος v. Στυλιανού και άλλης (2003) 1Β Α.Α.Δ. 1265. Η γενική αρχή η οποία διέπει την υπόσταση συμφωνιών γενομένων επί Δικαστηρίω προς επίλυση διαφορών των μερών διατυπώθηκε στην αγγλική υπόθεση Green v. Rozen and Others [1955] 2 All E.R. 789 και αναγνωρίστηκε ότι ισχύει στο κυπριακό δίκαιο με την υπόθεση Μούχτου κ.α. v. Χείμαρου (2001) 1Γ Α.Α.Δ. 1794, στην οποίαν μνημονεύεται η εν λόγω αγγλική υπόθεση. 

Με βάση τη νομική αρχή αυτή διάρρηξη συμφωνίας επί Δικαστηρίω στοιχειοθετεί νέο αγώγιμο δικαίωμα για το οποίο μπορεί να αναζητηθεί θεραπεία από το Δικαστήριο δια της καταχώρησης και προώθησης νέας αγωγής.

Με βάση το σχετικό πρακτικό που συντάχθηκε κατά την πρώτη ημερομηνία, το Δικαστήριο θεώρησε ότι οι διάδικοι δεν έχουν δηλώσει ότι επήλθε πλήρη διευθέτηση της υπόθεσης και ότι αυτό που έχει καταγραφεί στο πρακτικό του Δικαστηρίου δεν αποτελεί συμφωνία επί Δικαστηρίω δεσμευτική για τους διαδίκους. 

Αντίθετα, σύμφωνα με τη κρίση του Δικαστηρίου, αυτό που είχε λεχθεί από τους διαδίκους είναι ότι υπήρξε προκαταρκτικός συμβιβασμός. Σχετικά αναφέρει η απόφαση: «Ο ορισμός της λέξης 'προκαταρκτικός' υποδεικνύει ύπαρξη προπαρασκευαστικού σταδίου, η δε εννοιολογική σημασία της δηλώνεται να είναι εντελώς αντίθετη σε μια οριστική κατάσταση (βλέπε Ελληνικό Ερμηνευτικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γ. Μπαμπινιώτη, σελίδα 1482). 

Η περιορισμένη σημασία που ο προκαταρκτικός συμβιβασμός έχει μπορεί να διαφανεί στην υπόθεση Καζαντζιάν και άλλος v. Ελληνίδη και άλλης (αναφορά πιο πάνω) όπου τη δήλωση προκαταρκτικού συμβιβασμού των μερών ακολούθησε μεταγενέστερα πλήρης διευθέτηση της υπόθεσης που αποτέλεσε συμφωνία επί Δικαστηρίω και οδήγησε στην απόσυρση της αγωγής».

Επισημαίνεται ακόμη στην απόφαση ότι «αυτό που στην παρούσα περίπτωση δηλώθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου δεν αποτελεί μία σαφή και ανεπιφύλακτη συμφωνία επί Δικαστηρίω για πλήρη διευθέτηση της απαίτησης και/ή της ανταπαίτησης. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο προκαταρκτικός συμβιβασμός υποδεικνύει συμφωνία υπό αίρεση ορισμένων ενεργειών που θα γίνονταν από τους διαδίκους και θα οδηγούσαν στην επέλευση συγκεκριμένων γεγονότων. Είναι γι' αυτό που η υπόθεση ορίστηκε σε μεταγενέστερη ημερομηνία, ήτοι στις 11.04.17, για δήλωση συμβιβασμού. Για να συμβούν τα μελλοντικά γεγονότα μέσω της λήψης συγκεκριμένων ενεργειών από τους διαδίκους, όπως αυτά περιγράφονται στο κείμενο του πρακτικού του Δικαστηρίου ημερομηνίας 03.04.17. Η έγκαιρη πραγματοποίηση αυτών των γεγονότων θα οδηγούσε σε ολοκληρωμένη συμφωνία που στις 11.04.17 θα επέτρεπε στα μέρη να δηλώσουν συμφωνία πλήρους διευθέτησης της υπόθεσης ζητώντας από κοινού άδεια για απόσυρση απαίτησης και ανταπαίτησης της υπόθεσης.

Οι πιο πάνω αναφορές αποτυπώνουν με σαφήνεια την πρόθεση των διαδίκων για προκαταρκτικό συμβιβασμό δια συμφωνίας υπό την αίρεση μελλοντικών γεγονότων που θα μπορούσαν να συνέβαιναν με τη λήψη συγκεκριμένων ενεργειών από τους διαδίκους, χωρίς όμως η πραγματοποίηση τους να ήταν βέβαιη. Τα γεγονότα αυτά τελικά δεν επήλθαν και ούτε φαίνεται ότι πρόκειται να πραγματοποιηθούν».

Το Δικαστήριο επομένως συμπέρανε «ότι δεν έχουν εκπληρωθεί οι απαιτούμενες προϋποθέσεις που θα οδηγούσε στη συνομολόγηση συμφωνίας επί Δικαστηρίω, πράγμα που θα επέτρεπε στους διαδίκους στις 11.04.17 να προβούν σε κοινή δήλωση ότι η υπόθεση είχε πλήρως διευθετηθεί ζητώντας έτσι την άδεια του Δικαστηρίου για απόσυρση τόσο της απαίτησης όσο και της ανταπαίτησης. Ενώπιον του Δικαστηρίου δεν έχει τεθεί το πραγματικό και συνάμα νομικό υπόβαθρο εκείνο που θα δικαιολογούσε στέρηση του συνταγματικού δικαιώματος της Ενάγουσας να ακουστεί η εκδοχή της μέσα από ακροαματική διαδικασία».

Ενόψει του παραπάνω σκεπτικού, το Δικαστήριο ενέκρινε το αίτημα της Ενάγουσας και όρισε νέα ημερομηνία ακρόασης. (Απόφαση της 28/4/2017 -Αρ. Αγωγής: 429/2012 - δημοσίευση απόφασης: cylaw.com - περίληψη απόφασης: cylegalnews.com)