Ο δικηγόρος του διαβόλου και η στρατηγική της δίκης

Ο Jacques Verges, ο διασημότερος Γάλλος δικηγόρος, είχε το προσωνύμιο του «δικηγόρου των μαύρων προβάτων» καθώς και του «δικηγόρου του διαβόλου» και υπερασπίστηκε στις δικαστικές αίθουσες μερικές από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας. Η υπερασπιστική του τακτική ήταν η επίθεση στον Κατήγορο.

Ο Jacques Verges γεννήθηκε το 1925 στη σημερινή Ταϋλάνδη από πατέρα από τη Ρεϋνιόν, νησί της Καραϊβικής και πρώην γαλλική αποικία, και βιετναμέζα μητέρα. Ο πατέρας του ήταν ένας Γάλλος γιατρός και διπλωμάτης που στη δεκαετία του '20 έχασε τη δουλειά του στην Ταϊλάνδη επειδή παντρεύτηκε μια Βιετναμέζα και μετανάστευσε με την οικογένειά του στη Γαλλική Ρεϊνιόν. Ο Ζακ Βερζές υπήρξε κορυφαίος δικηγόρος παγκοσμίου φήμης, αντιστασιακός, κομμουνιστής και στρατευμένος αντιαποικιοκράτης. Υπήρξε συνήγορος σε σημαντικές πολιτικές δίκες (Κλάους Μπάρμπι, Ιμπραήμ Αμπνταλά, Κάρλος, Μπερνάρ Μποννέ, Μιλόσεβιτς, Μαγκνταλένα Κοππ- συνεργάτιδα του Κάρλος κ.α.).
Τον Μάρτιο του 1970 και για οκτώ χρόνια ο Βερζές εξαφανίστηκε, πιθανότατα κυνηγημένος από τη Μοσάντ. Για τον ίδιο η περίοδος αυτή ήταν περίοδος μεγάλων «διακοπών». Μετά την υπόθεση Μπάρμπι, ο Βερζές άσκησε την τέχνη του να είναι ο Βερζές, δηλαδή ο δικηγόρος του διαβόλου. Ο λόγος: «Οι φίλοι του Κάρλος δεν είναι αρκετά πολυάριθμοι και αυτό δε μπορεί να είναι η κύρια δραστηριότητα ενός δικηγορικού γραφείου».

Ο Ζακ Βερζές εκτός από τη δικηγορία, συνέγραψε και πολλά βιβλία, όπως: Beaute du crime (1988), Jedefends Barbie (1988), Dictionnaire amoureux de la justice (2002), De la strategie judiciaire (1968,1981). Στο τελευταίο επισημαίνει τη διάκριση των δικών σε δίκες συναίνεσης και δίκες ρήξης. Στο Beaute du crime είχε γράψει: «Οι δικαστές είναι σαν τους μάγειρους. Δεν τους αρέσει να τους βλέπουν όταν μαγειρεύουν», ενώ στο L’apartheid judiciaire (2002) γράφει: «Στο όνομα πάντα ενός δήθεν ιδανικού οι κατακτητές δικαιολογούν τις επιθέσεις και τις σφαγές. Σήμερα στο όνομα των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σκοτώνουν πολίτες στα Βαλκάνια, ωθούν τα παιδιά του Ιράκ σε λοιμό και οδηγούν να ανθίσει πάλι η παραγωγή οπίου στο Αφγανιστάν».

Στο βιβλίο του «Η στρατηγική της δίκης» (εκδόσεις Πλέθρον) ο Βερζές αναπτύσσει τη θεωρία του για τα δύο είδη δικών στα πολιτικά εγκλήματα: Στο χώρο της πολιτικής υπεράσπισης, υπήρξαν πάντα δύο μέθοδοι: οι δίκες συναίνεσης (Ντρέιφους, στρατηγός Σαλ) και οι δίκες ρήξης (Σωκράτης, Ιησούς). Οι πρώτοι έσωζαν τη ζωή τους, οι δεύτεροι κέρδισαν αυτό για το οποίο αγωνίζονταν. Σήμερα το καινούριο είναι ότι μπορούν, εκτός αυτού, να ζουν και τη ζωή τους. Στο παρελθόν, η δίκη περιοριζόταν στο χώρο του δικαστηρίου, σήμερα όμως έχει διευρυνθεί. Όλος ο κόσμος μπορεί να την παρακολουθεί βλέποντας και ακούγοντας τα πεπραγμένα της. Αυτό που διακυβεύεται στη δίκη του Δημητρώφ, στις δίκες των αγωνιστών του Αλγερινού Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης - τους οποίους υπερασπίσθηκε ο Βερζές - είναι η μοίρα ενός κόμματος ή ενός λαού. Συγκρινόμενες με τη σύγκρουση που αντιπαραθέτει δύο κόσμους, οι μικροσυγκρούσεις των εθνών της Ευρώπης και της Β. Αμερικής φαντάζουν γελοίες, ενώ έχουν εξασφαλισμένο ένα υψηλό επίπεδο ζωής και διαθέτουν μια παντοδυναμία που τους επιτρέπει να σκορπούν το θάνατο, οι πλούσιοι, είτε είναι συντηρητικοί, είτε φιλελεύθεροι, δεν κατανοούν πάντα ότι η Δικαιοσύνη, η Δικαιοσύνη τους, χάνει βαθμιαία το κεφαλαίο πρωτόγραμμά της και πως δεν έχουν πια το δικαίωμα να θεωρούν ότι είναι οι αποκλειστικοί εκφραστές της.

Ο Βερζές απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών στο Παρίσι στις 15 Αυγούστου 2013.
Διαβάστε ακόμα: Καταδικάστηκε επειδή δεν παραχώρησε τη θέση της στο λεωφορείο. Η ιστορία της Ρόζας Πάρκς