Κλοπή τροφής ευτελούς αξίας: Η καταδίκη του 70χρονου από τη Λάρνακα και η αθώωση άστεγου στην Ιταλία που έκλεψε τρόφιμα αξίας 4 ευρώ

Γράφει ο Γιώργος Καζολέας, Δικηγόρος

Πολλές συζητήσεις έχει προκαλέσει στα κοινωνικά δίκτυα και στα μέσα ενημέρωσης η απόφαση εναντίον 70χρονου από τη Λάρνακα για κλοπή ενός κοτόπουλου αξίας περίπου 6 ευρώ, ο οποίος καταδικάστηκε από το δικαστήριο σε πρόστιμο €250. Το γεγονός έχει προκαλέσει την οργή πολιτών που μιλούν για μια άδικη και αυστηρή απόφαση, ενώ επανέρχεται στο προσκήνιο η συζήτηση για το αν η αυστηρή προσήλωση στο γράμμα του νόμου από τους δικαστές εξυπηρετεί τελικά την απονομή ουσιαστικής δικαιοσύνης.

Ανατρέχοντας σε δικαστικές υποθέσεις κλοπών τροφής ευτελούς αξίας, έχει ενδιαφέρον να σταθούμε στην πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ιταλίας που έκρινε αντίστοιχη περίπτωση. Σύμφωνα με το ιταλικό Δικαστήριο, η κλοπή μικρών ποσοτήτων τροφίμων για την καταπολέμηση της πείνας δεν είναι έγκλημα.

Οι συγκεκριμένοι δικαστές ανέτρεψαν την καταδίκη για κλοπή ενός άστεγου ουκρανικής καταγωγής, ο οποίος έκλεψε τυρί και λουκάνικα αξίας 4,07 ευρώ από ένα σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με το δικαστήριο, ο άστεγος Ostriakov πήρε τα τρόφιμα «για την αντιμετώπιση άμεσης και σημαντικής ανάγκης για τροφή». Για το λόγο αυτό η πράξη του δεν συνιστούσε έγκλημα, όπως ανέφερε το δικαστήριο.

Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, ένας πελάτης του καταστήματος ενημέρωσε την ασφάλεια όταν πριν μερικά χρόνια ο Ostriakov προσπάθησε να διαφύγει από το σουπερμάρκετ της πόλης της Τζένοα με δύο κομμάτια τυρί και ένα πακέτο με λουκάνικα στην τσέπη του, ενώ πλήρωσε μόνο για το ψωμί που είχε πάρει. Το 2015 ο Ostriakov καταδικάστηκε για κλοπή και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 6 μηνών και 100 ευρώ πρόστιμο. 

Για τους δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου, «το δικαίωμα στην επιβίωση υπερισχύει της ιδιοκτησίας». Σε καιρούς οικονομικής δυσχέρειας, η απόφαση του δικαστηρίου «υπενθυμίζει ότι κανένας σε μία πολιτισμένη χώρα δεν θα πρέπει να λιμοκτονεί».

Σύμφωνα με δημοσίευμα ιταλικής εφημερίδας «είναι αδιανόητο ο νόμος να μην λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα» και σχολιάζει το γεγονός ότι η συγκεκριμένη υπόθεση κλοπής αγαθών αξίας κάτω των 5 ευρώ πέρασε από τρεις βαθμούς δικαιοδοσίας στα δικαστήρια μέχρι να απορριφθεί στον τελευταίο βαθμό.

Το δικαστήριο σε αυτήν την απόφαση-σταθμό αποφάνθηκε ότι «η κατάσταση του κατηγορούμενου και οι περιστάσεις, υπό τις οποίες έλαβε χώρα η κλοπή μικρής ποσότητας  τροφίμων αντιμετωπίζοντας άμεση και βασική ανάγκη για τροφή, υποδηλώνει ενέργεια σε κατάσταση ανάγκης».

Υπό το πρίσμα αυτό της κατάστασης ανάγκης που αίρει τον άδικο χαρακτήρα της πράξης θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από τους δικαστές αντίστοιχες περιπτώσεις και η δικαιοδοτική κρίση θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα σύνθεσης και στάθμισης των εκάστοτε εξατομικευμένων περιστάσεων της υπό κρίση υπόθεσης και των προνοιών του Νόμου.