Έκθεση-κόλαφος για την Κύπρο: Κακομεταχείριση κρατουμένων και κακές συνθήκες στα ψυχιατρικά ιδρύματα
Σε έκθεση σχετικά με την Κύπρο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, η
Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής
μεταχείρισης (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις πολλές
καταγγελίες περί αστυνομικής κακομεταχείρισης και τις ελλείψεις του συστήματος διερεύνησης
τέτοιων καταγγελιών. Η έκθεση εξετάζει επίσης την κατάσταση των μεταναστών κρατουμένων
στο Κέντρο κράτησης της Μενόγια και των κρατουμένων στην Κεντρική Φυλακή της
Λευκωσίας και επικρίνει τις συνθήκες που επικρατούν στο Ψυχιατρικο Νοσοκομείο
Αθαλάσσας. Η CPT ζητεί αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση του προβλήματος
της κακομεταχείρισης της αστυνομίας και την αντιμετώπιση των διαφόρων ελλείψεων
που εντοπίστηκαν, μεταξύ άλλων μέσω νομοθετικών αλλαγών.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης κλιμακίου της Επιτροπής
στην Κύπρο το Φεβρουάριο του 2017, η CPT κατέγραψε αξιόπιστες καταγγελίες για
σωματική και / ή ψυχολογική κακομεταχείριση κρατουμένων (συμπεριλαμβανομένων
των ανηλίκων) από αστυνομικούς - κυρίως στους Κεντρικούς Αστυνομικούς Σταθμούς
Λεμεσού και Πάφου.
Η κακομεταχείριση συνίστατο κυρίως σε χαστούκια, γροθιές και
κλωτσιές στο κεφάλι και σε άλλα μέρη του σώματος, αλλά συμπεριέλαβε επίσης
λεκτική βία, απειλές και εκφοβισμό. Υπήρξαν επίσης αρκετές καταγγελίες περί
σωματικής, λεκτικής και ρατσιστικής κακοποίησης κρατουμένων προσφύγων από το
προσωπικό του Κέντρου κράτησης της Μενόγια, καθώς και πολλές καταγγελίες περί
κακής μεταχείρισης των κρατουμένων που συνοδεύονταν στο αεροδρόμιο από
αστυνομικούς.
Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα πρόσωπα που
κρατούνται από την αστυνομία - και ιδίως οι αλλοδαποί - εξακολουθούν να
διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν κακομεταχείριση, ιδίως κατά τη στιγμή της
σύλληψης, κατά την ανάκριση και στο πλαίσιο της κράτησης ή μεταφοράς. Οι
κυπριακές αρχές, όπως σημειώνει η Έκθεση, πρέπει να λάβουν αποφασιστική δράση
για την αντιμετώπιση του προβλήματος της κακομεταχείρισης της αστυνομίας και να
προωθήσουν μια αλλαγή νοοτροπίας στις τάξεις της Κυπριακής Αστυνομίας.
Τα ευρήματα της CPT υπογραμμίζουν επίσης τις ελλείψεις του
σημερινού συστήματος διερεύνησης των καταγγελιών για κακομεταχείριση της
αστυνομίας και παροτρύνουν στην υιοθέτηση ορισμένων βελτιώσεων για την ενίσχυση
της αποτελεσματικότητας των εν λόγω ερευνών. Στην απάντησή τους, οι κυπριακές
αρχές επαναβεβαιώνουν τη μηδενική ανοχή τους έναντι της κακομεταχείρισης της
αστυνομίας και παρέχουν μια σειρά μέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση
αυτού του προβλήματος, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της εκπαίδευσης της
αστυνομίας.
Στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας, η αντιπροσωπεία της
CPT έλαβε αρκετές καταγγελίες για το προσωπικό που κακοποίησε σωματικά τους
κρατούμενους και άκουσε πολυάριθμους ισχυρισμούς ότι το προσωπικό προβαίνει σε
απειλές για αντίποινα σε όποιον κάνει καταγγελίες. Η Έκθεση επισημαίνει ότι οι
όποιες θετικές προσπάθειες που καταβάλλονται για τη βελτίωση των συνθηκών
κράτησης υπονομεύονται από τον υπερπληθυσμό των φυλακών.
Ορισμένοι χώροι, δεν θα πρέπει πλέον να χρησιμοποιούνται για
την κράτηση φυλακισμένων, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης θεωρούνται απάνθρωπες και
εξευτελιστικές. Προβλέπονται επίσης συστάσεις, μεταξύ άλλων, για την
καταπολέμηση της βίας μεταξύ των κρατουμένων, για την προώθηση του
επαγγελματισμού του προσωπικού, τη βελτίωση της μεταχείρισης των αλλοδαπών
κρατουμένων και την ενίσχυση των διαδικαστικών εγγυήσεων στο πλαίσιο του
πειθαρχικού συστήματος. Υπάρχει επίσης συνεχής ανάγκη ενίσχυσης της υγειονομικής
υπηρεσίας.
Στην απάντησή τους, οι αρχές της Κύπρου, μεταξύ άλλων,
αναφέρονται σε νέες πολιτικές και διαδικασίες για την πρόληψη της
κακομεταχείρισης, της κατάχρησης εξουσίας και των απειλών για αντίποινα καθώς
και για την καταπολέμηση της βίας μεταξύ των κρατουμένων. Παρέχονται επίσης
πληροφορίες σχετικά με την εγκαινίαση ενός νέου τμήματος στη φυλακή και τις
επικείμενες νομοθετικές και κανονιστικές αλλαγές.
Όσον αφορά το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας, η CPT
εκφράζει την απογοήτευσή της για τις κακές συνθήκες που επικρατούν και
επικρίνει την έλλειψη θεραπευτικών, επαγγελματικών και αποκαταστατικών
δραστηριοτήτων. Συνιστά επίσης νομοθετικές τροποποιήσεις για την ενίσχυση των
εγγυήσεων που παρέχονται στους ψυχιατρικούς ασθενείς. Όσον αφορά τα ιδρύματα
κοινωνικής μέριμνας, η CPT χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες
αποϊδρυματοποίησης, αλλά επικρίνει το ανεπαρκές νομοθετικό πλαίσιο που διέπει
τη λειτουργία αυτών των ιδρυμάτων.
Στην απάντησή τους, οι κυπριακές αρχές ενημέρωσαν την CPT για
την ανακαίνιση αρκετών θαλάμων στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας και για τη
σύσταση δύο επιτροπών που άρχισαν να εξετάζουν την αναθεώρηση του Νόμου για την
Ψυχιατρική περίθαλψη. Παρέχονται επίσης πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο της
αναθεώρησης της νομοθεσίας περί κοινωνικής πρόνοιας. (πηγή: Συμβούλιο της Ευρώπης)
Σχόλια