Η Αυτοκρατορία του Νόμου (Law's Empire) του Ronald Dworkin: «Ζούμε μέσα
στον νόμο και σύμφωνα με αυτόν . Μας κάνει ό,τι είμαστε: πολίτες, εργαζόμενους,
γιατρούς, συζύγους, ιδιοκτήτες. Είναι ξίφος, ασπίδα κι απειλή. Οι φιλόσοφοι του
δικαίου εμπλέκονται σε αντιπαραθέσεις αναφορικά με το γενικό μέρος, την
ερμηνευτική θεμελίωση που οφείλει να έχει κάθε δικανικό επιχείρημα.
Μπορούμε,
όμως, να αντιστρέψουμε τούτη την εικόνα. Κάθε πρακτικό δικανικό επιχείρημα
προϋποθέτει την αφηρημένη θεμελίωση που παρέχει η φιλοσοφία του δικαίου. Και
όταν αντικρουόμενες θεμελιώσεις αντιμάχονται η μία την άλλη, το δικανικό
επιχείρημα αποδέχεται τη μία και απορρίπτει τις υπόλοιπες.
Έτσι, το αιτιολογικό
του κάθε δικαστή συνιστά από μόνο του ένα πόνημα φιλοσοφίας του δικαίου, ακόμη
κι όταν η φιλοσοφία είναι κρυμμένη και το ορατό επιχείρημα κυριαρχείται από
παραπομπές στη νομοθεσία και τη νομολογία και από περιγραφές πραγματικών
περιστατικών. Η θεωρία του δικαίου αποτελεί το γενικό μέρος της δικαιοδοτικής
πράξης, τον σιωπηρό πρόλογο κάθε δικαστικής απόφασης.
Η "Αυτοκρατορία του
Νόμου" είναι έργο προκλητικό, σημαντικό και πολυεπίπεδο. Προσφέρει όχι
μόνο μια γενική ερμηνεία του νομικού μας συστήματος, αλλά και μια βαθύτερη
πολιτική θεωρία που εξηγεί για ποιο λόγο θα πρέπει να αντιληφθούμε το νομικό
μας σύστημα με τον συγκεκριμένο τρόπο. Σε τελική ανάλυση, ο Dworkin επιδιώκει
μια θεωρία των πάντων στο πεδίο του ηθικοπολιτικού στοχασμού: νομική σκέψη,
προσωπική ηθική και πολιτική αντιπαράθεση αντιμετωπίζονται μέσα απ' το πρίσμα μιας
ενιαίας θεώρησης».[από το οπισθόφυλλο του βιβλίου]
«Έχει σημασία πώς κρίνουν οι δικαστές τις νομικές υποθέσεις.
Έχει προπάντων σημασία για τους ανθρώπους εκείνους που είναι αρκετά άτυχοι,
δικομανείς, φαύλοι ή άγιοι, ώστε να βρεθούν στο δικαστήριο. Ο Learned Hand,
ένας από τους καλύτερους και διασημότερους δικαστές της Αμερικής, είπε κάποτε
πως φοβόταν μια αγωγή περισσότερο από τον θάνατο ή τους φόρους. Οι ποινικές
υποθέσεις είναι οι τρομακτικότερες και συγχρόνως οι πλέον συναρπαστικές για το
κοινό. Οι αστικές αγωγές, ωστόσο, όπου ένα άτομο ζητά να αποζημιωθεί ή να
προστατευθεί από ένα άλλο άτομο εξαιτίας κάποιας επελθούσας ή επαπειλούμενης
ζημίας, έχουν συχνά περισσότερο βαρύνουσες συνέπειες ακόμη κι απ’ τις πιο
ηχηρές ποινικές δίκες. Η διαφορά ανάμεσα σε μια αξιοπρεπή έκβαση και μια καταστροφή
ενδεχομένως θα κριθεί από ένα και μόνο επιχείρημα, το οποίο πιθανώς να μην είχε
κάνει τόση εντύπωση σ’ έναν άλλο δικαστή, ή και στον ίδιο δικαστή κάποια άλλη
στιγμή». [απόσπασμα από το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου υπό το τίτλο 'τί είναι Νομος'].
(μετάφραση: Θάνος Σαμαρτζής, εκδόσεις ΕΥΡΑΣΙΑ)
Σχόλια