Καταχρηστικές ρήτρες: Έννοια του όρου «σημαντική ανισορροπία» εις βάρος του καταναλωτή (Απόφαση ΔΕΕ στην υπόθεση C-226/12)

Απόφαση του ΔΕΕ της 16ης Ιανουαρίου 2014, Constructora Principado (C-226/12, EU:C:2014:10) Σύμβαση πώλησης ακινήτου – Καταχρηστικές ρήτρες – Κριτήρια εκτίμησης 

Στις 26 Ιουνίου 2005 ιδιώτης συνήψε με την Constructora Principado σύμβαση πώλησης κατοικίας. Ρήτρα της σύμβασης προέβλεπε ότι ο καταναλωτής βαρύνεται με τον δημοτικό φόρο επί της αυξήσεως της αξίας των αστικών οικοπέδων καθώς και με την καταβολή των εξόδων σύνδεσης της κατοικίας με το δίκτυο υδροδότησης και αποχέτευσης, τα οποία βαρύνουν, βάσει του νόμου, τον επαγγελματία. 

Ο εν λόγω ιδιώτης άσκησε ενώπιον του Juzgado de Primera Instancia no 2 de Oviedo (2ου πρωτοδικείου Οβιέδο, Ισπανία) αγωγή κατά της Constructora Principado με αίτημα την επιστροφή των ανωτέρω ποσών. Το αίτημα αυτό στηριζόταν στο επιχείρημα ότι η επίδικη ρήτρα, σε εκτέλεση της οποίας ο αγοραστής όφειλε να καταβάλει τα ως άνω ποσά, έπρεπε να κριθεί καταχρηστική, καθόσον δεν αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης με αποτέλεσμα να προκληθεί σημαντική ανισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών. 

Η Constructora Principado υποστήριξε ότι δεν υφίσταται σημαντική ανισορροπία, καθόσον η εκτίμηση της ισορροπίας της σύμβασης δεν μπορεί να περιοριστεί σε έναν συγκεκριμένο όρο, αλλά πρέπει να γίνεται με συνεκτίμηση του συνόλου της σύμβασης και στάθμιση όλων των ρητρών της. 

Επιληφθέν της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό, το Audiencia Provincial de Oviedo (εφετείο Οβιέδο, Ισπανία) ζήτησε από το Δικαστήριο να διευκρινίσει αν πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ανισορροπία στην οποίαν αναφέρεται το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 93/13 προκαλείται από το γεγονός αυτό καθεαυτό της μετακύλισης στον καταναλωτή μιας υποχρέωσης πληρωμής που βαρύνει κατά νόμον τον επαγγελματία ή από το γεγονός ότι, σύμφωνα με την οδηγία, η ανισορροπία πρέπει να είναι σημαντική συνεπάγεται ότι απαιτείται σημαντική οικονομική επιβάρυνση του καταναλωτή σε σχέση με το συνολικό ύψος της συναλλαγής. 

Με την απόφασή του, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η ύπαρξη σημαντικής ανισορροπίας δεν προϋποθέτει κατ’ ανάγκην ότι οι δαπάνες τις οποίες επιβάλλει συμβατική ρήτρα στον καταναλωτή πρέπει να έχουν ως προς αυτόν σημαντικές οικονομικές συνέπειες σε σχέση με το ποσό της επίμαχης συναλλαγής, αλλά μπορεί να προκύπτει από μόνη την αρκούντως σοβαρή επιδείνωση της νομικής κατάστασης στην οποία περιάγουν τον καταναλωτή, ως συμβαλλόμενο, οι εφαρμοστέες εθνικές διατάξεις, είτε αυτή λαμβάνει τη μορφή περιορισμού του περιεχομένου των δικαιωμάτων που αυτός αντλεί από τη σύμβαση σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις, είτε τη μορφή εμποδίου στην άσκησή τους, είτε ακόμη τη μορφή επιβάρυνσής του με πρόσθετη υποχρέωση, την οποία δεν προβλέπουν οι εθνικοί κανόνες (διατακτικό). 

Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι στο αιτούν δικαστήριο απόκειται, προκειμένου να εκτιμήσει αν όντως υπάρχει σημαντική ανισορροπία, να λάβει υπόψη τη φύση των αγαθών ή των υπηρεσιών που αφορά η επίμαχη σύμβαση και όλες τις κατά τον χρόνο της σύναψής της περιστάσεις, καθώς και όλες τις υπόλοιπες ρήτρες της εν λόγω σύμβασης (διατακτικό). (πηγη curia.europa.eu)

H απόφαση εδώ

Ακολουθήστε το Cyprus Legal News στο Facebook ΕΔΩ και στο Instagram ΕΔΩ